Problemu nie mają Ci którzy nie mają chęci spożywania tych napojów. Ci którzy jednak mają chęć spożywania tych napojów, co jest zupełnie normalnym, mogą mieć zagwozdkę. Dodajmy, że Koka-Kola jest składnikiem drinku Wolna Kuba (Cuba Libre), z którym socjalistyczna Kuba jak najbardziej się utożsamia. Skoro jesteśmy antykapitalistami, to wydawać by się mogło że picie Koka-Koli czy Pepsi-Koli byłoby sprzeczne z naszymi poglądami. Wszak Koka-Kola jest ponadnarodowym, amerykańskim koncernem, wręcz symbolem Stanów Zjednoczonych, kapitalizmu i globalizacji. Z drugiej strony, żyjemy w określonych warunkach nas otaczających, na które nie mamy wpływu mimo walki o zmianę ustroju.
Chyba tylko rewolucja ogólnoświatowa i obalenie kapitalizmu w Stanach Zjednoczonych mogłoby się przyczynić do uspołecznienia koncernu Koka-Koli. To bardzo odległe, dlatego na tę chwilę można iść na kompromis. Także w okresie socjalizmu obie strony szły na kompromis, wszak Koka-Kola i Pepsi-Kola były dostępne w Polsce Ludowej, a od lat 70. były wytwarzane w kraju. Kompromis polegał na tym, że władze ludowe zakupowały licencje u Amerykanów, a Amerykanie zgadzali się na licencjonowaną produkcję przez przedsiębiorstwa uspołecznione. Poza tym Koka-Kola jest czerwona. :)
Reklama Koka-Koli z 1975 roku.
Już wcześniej, w latach 50. były plany uruchomienia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Polskie Zakłady „Koka-Kola” na Podstawie Oryginalnej Licencji w Gdańsku. Strona polska miała eksportować Koka-Kolę do krajów Bloku Wschodniego, w tym nawet Związku Radzieckiego, a należności miała spłacać produkcją eksportową szklanych butelek Koka-Koli dla Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej. Pojawił się także plan uruchomienia drugiego takiego samego przedsiębiorstwa w Rzeszowie. Planów tych niestety nie wprowadzono z różnych przyczyn leżących zarówno po stronie polskiej (opór przed przedsięwzięciem) jak i amerykańskiej (nałożenie obowiązku ustalania ze stroną zagraniczną osób w zarządzie przedsiębiorstwa). Dopiero w latach 70. została kupiona licencja i od 1972 roku ruszyła produkcja w naszych zakładach piwowarskich w Warszawie, Tychach i Zabrzu.
Podobnie było z Pepsi-Kolą, od 1973 roku wytwarzana na licencji przez nasze zakłady w Gdańsku, Krakowie i Szczecinie, a później również w Poznaniu, Wrocławiu i Białystoku. Jeszcze przed przemianami, w 1989 roku Pepsi stwierdziło, że Wrocławskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Spirytusowego „Polmos” jest najlepszym producentem Pepsi-Koli w całej Europie. Od 1973 Pepsi-Kola była też wytwarzana w Związku Radzieckim, w zamian za możliwość sprzedaży w Stanach Zjednoczonych radzieckiej wódki Stołecznej. Nicetas Sergiuszowicz Chruszczow podobno stwierdził, że Pepsi-Kola jest mniej imperialistyczna od Koka-Koli. Może dlatego Koka-Kola do Związku Radzieckiego zawitała dopiero u jego schyłku.
Zwróćmy też uwagę, że napoje Koka-Kola i Pepsi-Kola są jedyne w swoim rodzaju. Wszelkie inne napoje kola, choćby najbardziej zbliżone do pierwowzorów, są inne. Dlatego też uważam, że picie Koka-Koli czy Pepsi-Koli nie stoi w sprzeczności z naszymi antykapitalistycznymi poglądami. Wszak jesteśmy zmuszeni do tego by zamiast w państwowym sklepie kupić w sklepie zagranicznego koncernu, zamiast kupić produkt od państwowej firmy kupić od prywatnej. Inaczej nie da się funkcjonować w kapitalizmie. No i przynajmniej czasami mamy potrzebę wypicia Koka-Koli czy Pepsi-Koli. Są oczywiście i tacy, którzy mają do tego lekceważący stosunek, którzy usprawiedliwiają siebie stwierdzeniem, że w kapitalizmie nie ma etycznej konsumpcji, więc konsumują bez większego zastanowienia. To błąd, mimo że nie powinniśmy mieć wyrzutów w tym przypadku, to jednak trzeba być świadomym kupującym i podczas kupowania Koka-Koli i Pepsi-Koli mieć w głowie świadomość, że dajemy zarobić potężnemu amerykańskiemu koncernowi.
Mimo że Koka-Kola i Pepsi-Kola są jedyne w swoim rodzaju, możemy spróbować przynajmniej ograniczyć ich spożywanie poprzez spożywanie innych napojów gazowanych. Nie mówię o jakichś tanich podróbkach, ale o innych dobrych napojach, które możemy pić bez żadnych rozkmin że dajemy zarobić ponadnarodowemu amerykańskiemu koncernowi. Poniżej trochę przedkładek.
Kwas chlebowy – starosłowiański napój orzeźwiający. Co ważne, jest z naturalnych składników. U naszych wschodnich sąsiadów znacznie bardziej powszechny, gdzie rzeczywiście stanowi alternatywę dla koli i jest dostępny niemal zawsze obok niej w lodówce, w chyba każdej miejscówce z posiłkami, a czasami też sprzedawany na ulicy wprost z beczki. Podobno swoją popularność zawdzięcza właśnie braku Koka-Koli w Związku Radzieckim. W Polsce niestety nie jest tak powszechny, stosunkowo łatwo dostępny w wielu sklepach, np. Lubuski Kwas Chlebowy z Browaru w Witnicy Gorzowskiej, Kwas Podlaski z b. Gromadzkiej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Krzynkach. Na rynku dostępnych jest kilka kwasów chlebowych, także importowanych z Ukrainy, Białorusi albo Litwy. Możemy go też sobie zrobić sami.
Podpiwek – staropolski napój chłodzący. Podobny do kwasu chlebowego, ale trochę słodszy. Istnieje m.in. Podpiwek Lubuski z Browaru w Witnicy Gorzowskiej, Podpiwek Warmiński z Browaru „Kormoran” w Olsztynie albo Pidpiwnik z b. Gromadzkiej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Krzynkach. Tak jak kwas chlebowy, jest łatwo dostępny w wielu sklepach i także jest z naturalnych składników.
Kwasy chlebowe i podpiwki to produkty wytwarzane najczęściej przez browary, rzadziej przez wytwórnie wód, dlatego w sklepach często są umiejscowione obok piw. Ale bez obaw jeśli jesteśmy kierowcami lub w pracy, są to napoje zaliczane do bezalkoholowych i najczęściej tak też określane na etykiecie. Alkoholu mają może z 0,5% z racji naturalnej fermentacji, podobnie jak np. kefiry.
Polo Cockta – nasz rodzimy odpowiednik Koka-Koli, wytwarzany od lat 60. przez wytwórnie wód gazowanych należące do „Społem”. Podobno zrobiony na bazie jugosławiańskiego odpowiednika koli pn. Cockta. Obecnie jest wytwarzana przez polskie przedsiębiorstwo „Zbyszko”. Najczęściej dostępny w butelkach plastikowych, rzadziej w puszkach. Wbrew pozorom nie jest to tania podróbka koli, w smaku niczego sobie i spokojnie może zaspokajać potrzebę posmakowania od czasu do czasu napoju typu kola.
Wschód (Wostok) – napój robiony w Niemczech, pochodna Bajkału. Napój Wostok jest wytwarzany na bazie oryginalnej radzieckiej receptury Bajkału, ale wprowadzono do niej zmiany. Jest z naturalnych składników. Ma bardziej korzenno-ziołowy smak. Oprócz pierwotnej wersji leśnej jest też kilka innych smaków. Niestety jest trudno dostępny, trzeba szukać w sklepach specjalistycznych, a nie masowych, tylko w dużych miastach.
Afri Kola – niemiecki rodzimy odpowiednik Koka-Koli, powstały w 1931 roku. Wyróżnia się podwyższoną dawką kofeiny, 25 mg / 100 ml, podczas gdy Koka-Kola ma 10 mg / 100 ml. Niestety nie jest łatwo dostępna.
Fritz-Kola – także niemiecki odpowiednik, choć bez takich tradycji jak Afri Kola, bardziej współczesny. Dwójce osób zachciało się przełamać monopolistyczną pozycję Koka-Koli. Oczywiście niewiele z tego wyszło, jednak Fritz-Kola powstała, sprzedaje się i ma jakąś pozycję na rynku. Powstaje z lepszych, naturalnych składników. Też ma podwyższoną kofeinę 25 mg / 100 ml naturalnego pochodzenia. Ostatnio bardziej dostępna w sklepach masowych, przez jakiś czas była w supersamach Piotr i Paweł. Również w niektórych barach i innych miejscówkach jest dostępna.
ChaiKola – polski, współczesny odpowiednik Koka-Koli. Jest robiony przez polską firmę. Łączy smak herbaty i orzeszków kola. Podobno dość dobrze oceniana. Dostępna w megasamach.
Bajkał – radziecki odpowiednik Koka-Koli, powstały w 1969 roku, zmieniony w 1973 w związku z wejściem Pepsi-Koli do Związku Radzieckiego. Właścicielem praw do receptury napoju Bajkał i jego nazwy (przynajmniej w Rosji) wciąż jest rosyjski instytut badawczy który go wynalazł. Udzielił on wyłącznej licencji na napój Bajkał przedsiębiorstwu w Czernogołowce. Oryginalny Bajkał jest dostępny tylko w sklepach specjalistycznych ze wschodnimi produktami spożywczymi, gdzie można też spotkać z etykietą w wersji 1977 roku. Gdzieniegdzie jest też wersja robiona przez Browar Wileński, a w megasamach można spotkać ukraińską podróbkę robioną przez jakiegoś prywaciarza.
Polecam popróbować. Podałem tylko 8 przykładów, które sam próbowałem. Niektóre pijam tylko okazyjnie, inne regularnie, jeszcze inne nie podpadły pod mój gust. Oczywiście są jeszcze inne odpowiedniki Koka-Koli i Pepsi-Koli, np. Cola Krynka, czeska Kofola czy niedostępna u nas irańska Zam Zam Kola. Powyżej opisałem tylko te dość dostępne. Może akurat dzięki nim uda się przynajmniej zmniejszyć zachcianki na Koka-Kolę lub Pepsi-Kolę.
